Bản có 103 hộ với 413 nhân khẩu, gồm 4 dân tộc cùng chung sống; trong đó, dân tộc Thái chiếm 89%.  Người dân trong bản có tinh thần đoàn kết, gắn bó cộng đồng cao, điều đáng mừng là họ lưu giữ được những nét văn hóa của địa phương, nếp nhà sàn, phong tục, tập quán, lễ hội, các trò chơi dân gian, đặc biệt là hầu hết phụ nữ và trẻ em vẫn yêu thích mặc trang phục truyền thống váy, áo cỏm. 

Nhờ lưu giữ được những nét văn hóa truyền thống này, những năm gần đây, sức hấp dẫn của bản ngày càng tăng. Bản cũng được xác định là nơi hội tụ những giá trị văn hóa đặc sắc của đồng bào dân tộc Thái ở Nghĩa Lộ. 

Do vậy, địa phương đã và đang cố gắng khôi phục, bảo tồn và phát huy những giá trị, bản sắc văn hóa truyền thống của đồng bào Thái như: tiếng nói, chữ viết, trang phục, nhạc cụ, nét đẹp trong nghi lễ cưới hỏi, lễ hội, giao tiếp, ứng xử, kiến trúc nhà ở…

Là một trong những hộ làm du lịch cộng đồng của bản Sà Rèn, hộ bà Hoàng Thị Loan được Nhà nước hỗ trợ 20 triệu đồng để sửa nhà ở, cảnh quan xung quanh, xây các công trình vệ sinh khép kín để đón khách du lịch theo mô hình homestay, với cách phục vụ "3 cùng”, tức là khách ăn cùng, ở cùng, sinh hoạt cùng gia đình. Kiểu phục vụ rất đơn giản, nhưng trung bình mỗi tháng, gia đình bà đón hơn 100 lượt khách trong và ngoài nước, sau khi trừ chi phí cho thu nhập 15 - 20 triệu đồng/tháng, giải quyết việc làm ổn định cho 3 - 4 lao động. 

Từ cách làm du lịch của những người như bà Loan, nhiều năm trở lại đây, khách du lịch đến với bản Sà Rèn ngày một đông hơn, riêng năm 2018, xã Nghĩa Lợi đón gần 10.000 khách du lịch. Chính vì thu hút nhiều khách du lịch, nhiều hộ đã sửa sang nhà cửa, đầu tư làm nhà vệ sinh khép kín, chú trọng vệ sinh môi trường; đồng thời, quan tâm đến ẩm thực truyền thống của đồng bào Thái, thành lập những đội văn nghệ chuyên phục vụ khách du lịch. 

Ông Hoàng Việt Cù - Phó Chủ tịch UBND xã Nghĩa Lợi cho biết: "Mục tiêu năm 2019 của xã sẽ đón và phục vụ 10.000 lượt khách; trong đó, có 8.000 lượt khách quốc tế. Để làm được điều này, chúng tôi sẽ duy trì, nâng cao chất lượng phục vụ khách của 4 hộ homestay; phát triển mới 3 hộ kinh doanh dịch vụ homestay. Địa phương cũng nâng cao nhận thức của người dân về du lịch cộng đồng, bảo đảm cho 60% lao động của bản Sà Rèn hưởng lợi từ du lịch; xây dựng cổng chào Bản Văn hóa Sà Rèn mang đặc trưng văn hóa người Thái Mường Lò”. 

Bên cạnh đó, xã cũng tuyên truyền, vận động nhân dân giữ gìn trang phục truyền thống của dân tộc; xây dựng các địa chỉ hộ, tổ hợp tác làm dịch vụ du lịch để du khách trải nghiệm văn hóa truyền thống như: bơi mảng, cưỡi trâu, bắt cá, dệt thổ cẩm, đan lát, đan chài... 

Từ tháng 5/2019, hàng tuần vào tối thứ 7, địa phương đều tổ chức biểu biễn chương trình văn nghệ, chơi các trò chơi dân gian phục vụ nhân dân và du khách.

Những gì đã và đang thực hiện ở bản Sà Rèn sẽ mở ra một tín hiệu vui cho "ngành công nghiệp không khói” ở thị xã Nghĩa Lộ.

Theo Báo Yên Bái